Çağan Irmak'ın
güzel insanları
Heyecanla koltuklarımıza oturmuş Çağan Irmak'ın yeni filmini izlemeyi bekliyorduk. Az sonra ışıklar kararacak, 'Dedemin İnsanları'yla beyazperde aydınlanacaktı... Bu kez kim bilir nasıl bir sürpriz hazırlamıştı seyircisine ve kim bilir bizleri nasıl bir hikayeye sürükleyecekti zamanın içinde... Merakla sinema salonunda fısıldaşırken Çağan Irmak girdi içeriye. Kendisini alkışlayarak karşılayan gruba dönüp, "Filmimin sizi ağlatacağını düşünmüyorum. Güzel bir son hazırladım. İyi seyirler" dedi.
***
Gülümsedi benimle birlikte sanki salon... 'Babam ve Oğlum'dan, 'Issız Adam'dan ve diğerlerinden gözlerimiz yaşlı çıkışımızı hatırladık sanırım... Çağan Irmak'ın gitmesiyle film başladı... Acaba bizi bize anlatan, köklerimizi su yüzüne çıkaran, hayattan beklentilerimizi sorgulayan bir öykü mü başladı demeliyim...
Dedemin İnsanları, küçük bir kasabada yaşayan on yaşında bir çocuk ve dedesi aracılığıyla, bir ailenin ve bir ülkenin geçirdiği büyük değişimi gözler önüne seriyor. Aynı sıkıntıları çeken, aynı zorluklardan kurtulmak için çabalayan dedelerin torunlarından biri olarak filmin her karesinin beni içine çektiği söylemeliyim. Sıcak Ege insanlarının hikayesini izlerken bol bol gülümsesek de itiraf etmeliyim ki yine çokça gözyaşı döktüm. Güzel insanlarımızın mübadelede, ait olamama duygusu içinde, ötekileştirme sırasında nasıl yok olduğunu, ihtilallerle nasıl kaybolduğunu farklı bir açıyla yeniden hatırlamak zordu. Zaman içinde, hilesiz hurdasız iş yapan, dükkanını her daim açık tutan, neredeyse ailemizin bir ferdi gibi olan mahallemizin güler yüzlü esnafını, başımız her sıkıştığında yardıma koşan, acı tatlı günlerimizde yanımızda olan, misafirperver komşumuzu yitirmek de öyle... Kötü düşüncelerin, olumsuz yargıların, art niyetin karşısında önce susuz kalan çiçekler gibi boyunlarını eğdiler. Sonra da aynı manifaturacı Mehmet (Çetin Tekindor) gibi usul usul yaşantımızdan çekildiler...
***
Annemin babasının ve babamın annesinin mübadele zamanında Selanik'ten göçmüş olmaları da filmden etkilenmeme neden olan bir başka kesişme olmalı. Benim ve filmi birlikte izlediğim sevgilim gibi benzer geçmişleri ve aynı duyguları paylaşan her iki yakada da çok sayıda insan olduğunu düşünüyorum. Çağan Irmak'ın dedesinin kendisine anlattıkları yaşanmış hikayelerden etkilenerek yazdığı senaryoyla, bir kez daha sinemaseverleri iyi bir noktadan yakaladığını hissediyorum. Çetin Tekindor'un muhteşem oyunculuğuna eşlik eden Hümeyra, Yiğit Özşener, Gökçe Bahadır, Sacide Taşaner, geleceğin yıldızı Durukan Çelikkaya ve diğer oyuncuları da gösterdikleri performanstan dolayı alkışlıyorum. Gökçeada, Milas, Bodrum ve Söke'de çekilen film bölgenin güzellikleri dışında Irmak'ın kullandığı çekim dili ve bakış açıları yine etkileyici. Filmi izlerken hiç bitmesini istemedim ama bitti, oysa yaşam devam ediyor. Ben de filmdeki gibi bir gün saklandıkları yerden çıkacak o güzel insanları bekliyorum.
Dip not
'Dedemin İnsanları' filminin İzmir galasından elde edilecek gelir EÇEV'e bağışlanacak.